Jump to content

Aukh dialect

From Wikipedia, the free encyclopedia
Aukh dialect
Ӏовхойн диалект
Native toRussia
RegionDagestan, Aukh
EthnicityChechens (Aukhs)
Native speakers
160,000 (2014)[1]
Dialects
  • Aukh peoper
  • North Aukh
  • South Aukh
Language codes
ISO 639-3
GlottologNone
Ethnographic map of the Dagestan Autonomous Soviet Socialist Republic, with   Aukhs

The Aukh dialect[2][3] (Chechen: Ӏовхойн диалект, romanized: 'Ovkhoyn dialekt, Russian: Ауховский диалект, romanizedAukhovskiy dialekt) is a dialect of the Chechen language, It is primarily spoken by residents in the northern part of Dagestan,[4] and the estimated number of speakers is about 160 thousand.[1] native dialect of the Aukhs society.

Phonology

[edit]

In the Aukh dialect, similar to the Chechen language, there is an absence of words with the voiceless fricative consonant [f] which is more common in Ingush. Additionally, both the Aukh dialect and the Chechen literary language exhibit vowel nasalization, particularly at the end of words, unlike Ingush. The vowel system of the Aukh dialect closely resembles that of the Chechen literary language.[5]

Transitional between it and Ingush,[6] the Aukh dialect is similar to the Chechen dialect in that in its verb forms, as in Chechen, the vowels “oь” and “uь” are widespread, while in Ingush they are very rare.[7] According to Professor I. Arsakhanov, "The Aukh dialect, although it occupies an intermediate position between the Chechen and Ingush languages, still gravitates to the Chechen language".

Subdialects

[edit]
  • Aukh proper subdialect
  • North Aukh subdialect
  • South Aukh subdialect

Teips and subdialects

[edit]
Teip (clan) Subdialect Ancestral village
Akkoy Ӏаккой South Aukh[8] Shircha-Aukh
Barchkhoy Барчхой North Aukh[9][8] Barchkhoy-Otar
Biytaroy Бийтарой South Aukh[8] Shircha-Aukh
Biltoy Билтой North Aukh, Aukh proper[9][8] Built-Aukh
Bonoy Боной North Aukh[8] Booni-Yurt
Wappiy Ваьппий South Aukh[9][8] Shircha-Aukh
Guloy ГӀулой North Aukh[8]
Jey (Jevoy) Жей (Жевой) South Aukh[9][8] Pkharchkhoshka
Zandakoy Зандакъой North Aukh, Aukh proper[9][8] Mini-Atagi
Zogoy ЗогӀой North Aukh[8] Boni-Aukh
Kovstoy Къавстой (Къовстой) North Aukh[8] Keshen-Aukh
Kevoy Кевой North Aukh[8]
Kurchaloy Курчалой North Aukh, Aukh proper[8]
Kkharkhoy Кхархой North Aukh, South Aukh[8]
Merjoy Мержой North Aukh[8] Pkharchkhoshka
Nokkhoy Ноккхой North Aukh, South Aukh[8]
Ovrshoy Овршой North Aukh[8]
Peshkhoy Пешхой North Aukh[8]
Pkharchkhoy Пхьарчхой South Aukh[9][8] Pkharchkhoshka
Saloy Салой North Aukh[8]
Contaroy ЦӀонтарой North Aukh, Aukh proper[8]
Cechoy ЦӀечой North Aukh[8]
Chantiy ЧӀаьнтий North Aukh, South Aukh[8]
Chontoy Чонтой South Aukh[8]
Chungaroy Чунгарой North Aukh[9]
Chkharoy Чхьарой North Aukh[8]
Shinroy Шинрой North Aukh, South Aukh[8]

Notes

[edit]

References

[edit]
  1. ^ a b Халидов А. И. Обоснованно ли включение чеченского языка в Atlas of the World's Languages in Danger? журнал «Современная Наука»
  2. ^ Дешериев. Закономерности развития и взаимодействия языков в советском обществе. — Наука, 1966. — 402 с.
  3. ^ О. В. Чапанов, И. А. Оздоев. Некоторые итоги исследования нахских языков И. А. Оздоев // Проблема лексического состава диалектов и разработка диалектных словарей иберийско-кавказских языков: материалы X региональной научной сессии по историко-сравнительному изучению иберийско-кавказских языков. — Чечено-Ингушское книжное, 1987. — 103 с.
  4. ^ Арсаханов, И.А. (1942). Аккинский (ауховский) диалект чеченского языка. Grozny.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link)
  5. ^ Нухажиев, Н.В.; Умхаев, Х.С. (2012). В поисках национальной идентичности. Грозный: Грозненский рабочий. ISBN 978-5-4314-0055-1.
  6. ^ Дадаева А. И. Фонетические особенности аккинского диалекта чеченского языка : дис. на соиск. учёной степ. канд. филол. наук: 10. 02. 02 / Науч. рук. А. Г. Магомедов. — Дагестанский научный центр РАН. Институт языка, литературы и искусства им. Г. Цадасы. — Махачкала, 2005. — С. 167-168. — 172, [5] с
  7. ^ Арсаханов И. А. (1959). под ред. Х. Ошаева, ред. Ф. М. Колесников (ed.). Аккинский диалект в системе чечено-ингушского языка. Грозный: Чечено-Ингушское кн. изд-во. pp. /180.
  8. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Гехаев М. (6 May 2023). "ЧЕЧНЯ. Ауховский диалект чеченского языка". «checheninfo».
  9. ^ a b c d e f g Дадаева, А. И. (2005). "Фонетические особенности аккинского диалекта чеченского языка" (Дагестанский научный центр РАН. Институт языка, литературы и искусства им. Г. Цадасы ed.). Махачкала. Науч. рук. А. Г. Магомедов. pp. 167–168.

Bibliography

[edit]