فؤاد's Reviews > بازتاب های کلام اسلامی در فلسفه یهودی

یهودیت دین فقهیه، نه الهیاتی. بزرگترین اثر یهودی، تلمود، یه کتاب فقهیه. مسیحیت از روز اول با علاقۀ زیاد در بحث‌های الهیاتی غرق شد، اما یهودیت از این بحث‌ها دور موند. خوندن کتاب‌های یونانی رو ممنوع کرد و در آرامش مدارس خودش به تحصیل فقه ادامه داد و میشنا و تلمود رو نوشت.

بعد از اسلام یهودی‌ها با تغییرات سریع فکری در محیط اطرافشون مواجه شدن که دیگه نمی‌شد ازشون اجتناب کرد. متکلم ها و فلاسفۀ اسلامی با مکتب‌های مختلفی که چند صباح دوام می‌آوردن و از بین می‌رفتن و جا به مکتب دیگه می‌دادن. برای عقب نموندن از انبوه سؤالات و شبهاتی که این مکاتب پدید می‌آوردن، یهودی‌ها ناچار بودن از فضای امن بحث‌های فقهی تلمود خارج بشن و به بحث‌های الهیاتی بپردازن که تا قبل از اون سابقه‌ای براشون نداشت.

به خاطر این خصلت واکنشی، الهیات یهودی همیشه تقلیدی از الهیات اسلامیه. تا زمانی که الهیات پیشروی اسلامی معتزله بود، الهیات یهودی هم به معتزله نزدیک بود (سعدیا گائون). وقتی فلسفۀ مشائی به جنبش فکری پیشروی اسلامی تبدیل شد، الهیات یهودی هم مشائی شد (موسی بن میمون).

این کتاب هم همینه. همون طور که از عنوان مشخصه در آثار الهیدان‌های قرون وسطایی یهودی بررسی می‌کنه و می‌گرده دنبال ردّ کلام اسلامی. این یه مقدار خسته کننده هم هست. چون گاهی دیگه آدم چیزی از الهیات یهودی یاد نمی‌گیره. کتاب با طول و تفصیل و جزء به جزء شروع می‌کنه به مشابهت‌یابی بین فلان جمله از فلان متفکر یهودی با بهمان جمله از بهمان متفکر اسلامی. و این مقایسۀ جملات گاهی چند فصل ادامه پیدا می‌کنه.