Kontent qismiga oʻtish

Me at the zoo

Ushbu maqola xushsifat maqolalar sarasiga kiradi.
Vikipediya, ochiq ensiklopediya

„Me at the zoo“

Toʻliq video
Prodyuser(lar) Jawed Karim
Rollarda Jawed Karim
Kinematografiya Yakov Lapitsky
Chiqarilgan sanasi 23-aprel, 2005-yil; 19 yil avval
Davomiyligi 19 soniya
Mamlakat AQSH bayrogʻi AQSh
Til inglizcha

Me at the zoo“ (tarjimasi „Men hayvonot bogʻidaman“) — YouTube platformasiga yuklangan ilk videorolik. Videorolik 2005-yil 23-aprel kuni yuklangan. 19 soniyali rolikda YouTube asoschilaridan biri, oʻsha paytda 25 yosh boʻlgan Jawed Karim Kaliforniyadagi San Diego hayvonot bogʻida ikkita fil oldida turgani va ularning uzun xartumiga eʼtibor qaratayotgani aks etgan. 2024-yil 31-avgust holatiga koʻra, video 332 milliondan ortiq marotaba tomosha qilingan. Ushbu videoni Karimning oʻrta maktabdagi doʻsti Yakov Lapitskiy tasvirga olgan.

Jurnalistlar „Me at the zoo“ roligini YouTubening havaskor kontentiga bir misol sifatida koʻrsatishadi. Bir nechta nashrlar uni veb sayt tarixidagi eng muhim rolik deb atagan. Karim YouTubening foyda olish uchun qiladigan harakatlarini tanqid qilish maqsadida bir necha bor video tavsifini tahrir qilgan.

„Me at the zoo“ filmi suratga olingan San Diego hayvonot bogʻidagi fillar 2013-yilda

2005-yil YouTube platformasiga PayPalning uch nafar sobiq xodimi – Chad Hurley, Steve Chen va Jawed Karim tomonidan asos solingan. Hurley Pensilvaniya universitetida dizayn, Karim va Chen esa Illinois Urbana-Champaign universitetida kompyuter fanlari boʻyicha tahsil olgan[1]. Super Bowl XXXVIII tanaffus shousidagi mojaro va 2004-yilda sodir boʻlgan Hind okeanidagi zilzila va sunamidan keyin ushbu platformani ishlab chiqish gʻoyasi kelgani aytilgan[2][3]. Karim ushbu voqealarga oid videolarni internetdan topa olmagan va shu sababli ham unda video almashish veb saytini yaratish gʻoyasi paydo boʻlgan[4].

„Me at the zoo“ platformaga 2005-yil 23-aprel kuni soat 20:27 da (UTC−08:00) yuklangan[5][6]. Videoda Karimning oʻzi va uning ortidagi ikki fil tasvirga olingan. 19 soniyali ushbu rolikda Karim fillarning xartumi uzunligi borasida soʻzlagan[7][8]. Video Yakov Lapitsky (Karimning maktabdosh doʻsti) tomonidan tasvirga olingan[9][10]. Unda Karim shunday deydi:

Yaxshi, biz fillarning oldidamiz va bu bolalar haqidagi eng ajoyib narsa shuki, ularda juda, juda, juda uzun, himm, xartumlar bor. Va bu, bu zoʻr. Va bu aytish mumkin boʻlgan deyarli hamma narsa[5].

— Jawed Karim, „Me at the zoo“

Videoga nisbatan fikrlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bir qancha nashrlar bu video butun YouTubeni aks ettiradi, deb hisoblashgan. Business Insider veb sayti uni barcha davrlarning eng muhim YouTube videosi deb baholab, YouTubening ramzi ekanligini taʼkidlagan: „[…] bu ajoyib video boʻlishi shart emas, bu sodda boʻlishi mumkin. Birinchi YouTube videosi bu — har kim oʻzi yaratishi mumkin boʻlgan narsa“[11]. The New York Observer haftalik gazetasi ham uni YouTube tarixidagi eng muhim video deb baholab, „deyarli tarixiy artefakt“ deb atagan[12]. BuzzFeed News veb sayti uni barcha davrlarning eng muhim 20 ta onlayn videolari qatoriga kiritgan[13]. YouTubedagi ilk video boʻlganligi sababli ham birinchi YouTube vlogi sifatida ham taʼriflangan[14]. Shuningdek, The Observer gazetasi tomonidan video „past sifatli“ deya tanqid qilingan[15].

Tahlilchilar „Me at the zoo“ videosini YouTube tarixi uchun monumental deb hisoblagan. Aaron Duplantier oʻzining „Authenticity and How We Fake It: Belief and Subjectivity in Reality TV, Facebook and YouTube“ kitobida „Me at the zoo“ning „oddiy“ligi va „quruq estetika“si YouTubening oʻziga xos havaskor kontenti uchun namuna boʻlganini aytgan[16]. Los Angeles Times 2009-yilda „Me at the zoo“ medianing qabul qilinishida „asosiy rol oʻynagani“ va qisqa videolar uchun „oltin davrni“ yaratganini taʼkidlagan[17]. Digital Trends sayti videoni YouTubega yuklanadigan videolar uchun standartlarni belgilab beradigan video deb atagan[18]. Kinotanqidchi Peter Bradshaw tomonidan esa ushbu video 2000-yillarning asosiy relizlardan biri sifatida qayd etilgan[19].

Greg Jarboe oʻzining „YouTube and Video Marketing: An Hour a Day“ kitobida videoning „oddiy bir lahza“ning oʻz davrida „noodatiy“ tarzda aks ettirilganini taʼkidlagan, bu YouTube asoschisi Jawed Karimning YouTube qanday boʻlishi haqidagi tasavvurini anglatadi. Jarboening soʻzlariga koʻra, „Me at the zoo“ videosi YouTube platformasi faqat „maxsus lahzalarni videoga olish“ haqida emas, balki foydalanuvchilarni „kelajak teleboshlovchilari“ boʻlishiga yordam berish haqida ekanligini koʻrsatgan. Bu esa YouTubeni dunyoning eng mashhur onlayn video almashish hamjamiyatiga aylantirgan[20].

Karimning video bilan bogʻliq harakatlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Karim YouTubening foyda olish uchun qiladigan harakatlarini tanqid qilish maqsadida video tavsifini bir necha bor tahrirlagan. YouTubeda izoh yozish uchun Google+ hisobi boʻlishi talab qilina boshlanganidan soʻng, Karim ushbu video tavsifini „Men bu yerda endi izoh yozolmayman, chunki menga Google+ hisobi kerak emas“ (I can't comment here anymore, since I don't want a Google+ account) deb tahrirlagan[21]. 2021-yil noyabrda YouTube videolarida „dislike“lar soni berkitilgan. Bu ishga javoban Karim video tavsifini mana bunga almashtirgan: „Har bir YouTuber „dislike“larni olib tashlash ahmoqona fikr deb hisoblasa, ehtimol bu haqiqatdir. Qayta urinib koʻr, YouTube🤦‍♂ (When every YouTuber agrees that removing dislikes is a stupid idea, it probably is. Try again, YouTube🤦‍♂️)[22][23][24]“. Bir necha kundan soʻng, video tavsifi YouTubening qarorini yanada kengroq tanqid qiluvchi matnga oʻzgartirilgan[23]. 2023-yilning 16-dekabrida video muqovasi MrBeast uslubidagi rasmga almashtirilgan. Rasmda Karimning koʻzlari yonib turgan, qoʻllari esa fillarga ishora qilgan holda edi. Oradan ikki hafta oʻtgach, muqova avvalgi holiga qaytarilgan[25].

  1. „YouTube founders now superstars“. The Sydney Morning Herald (2006-yil 11-oktyabr). 2021-yil 13-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-avgust.
  2. Leskin, Paige. „YouTube is 15 years old. Here's a timeline of how YouTube was founded, its rise to video behemoth, and its biggest controversies along way“. Business Insider (2020-yil 30-may). 2024-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-avgust.
  3. Hopkins, Jim „Surprise! There's a third YouTube co-founder“. USA Today (2006-yil 11-oktyabr). 2012-yil 4-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-avgust.
  4. McAlone, Nathan. „Here's how Janet Jackson's infamous 'nipplegate' inspired the creation of YouTube“. Business Insider (2015-yil 2-oktyabr). 2024-yil 18-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-avgust.
  5. 5,0 5,1 Bravo, Christina. „18 Years Ago, an 18-Second Video Recorded at the San Diego Zoo Launched YouTube“. NBC 7 (2023-yil 23-aprel). Qaraldi: 2024-yil 29-avgust.
  6. Asmelash, Leah. „The first ever YouTube video was uploaded 15 years ago today. Here it is.“. CNN (2020-yil 23-aprel). 2020-yil 23-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-avgust.
  7. Hoby, Hermione; Lamont, Tom. „How YouTube made superstars out of everyday people“ (2011-yil 11-aprel). 2013-yil 23-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-avgust.
  8. Heffernan, Virginia. „Uploading the Avant-Garde“ (2009-yil 6-sentyabr). 2018-yil 15-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-avgust.
  9. Waxman, Olivia B. (April 23, 2014). „The First YouTube Video Was Uploaded 9 Years Ago Today“. Time. May 5, 2024da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: August 29, 2024.
  10. Waxman, Olivia B. (April 23, 2015). „The First YouTube Video Was Uploaded 10 Years Ago“. Time (inglizcha). August 27, 2019da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: August 29, 2024.
  11. Baer, Drake. „The 10 most important Youtube videos of all time“. Business Insider (2015-yil 20-fevral). 2019-yil 26-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-avgust.
  12. Taylor, Jordyn. „The 10 Most Important Videos in YouTube History“. The New York Observer (2015-yil 13-fevral). 2019-yil 26-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-avgust.
  13. Burton, Summer Anne. „The 20 Most Important Online Videos Of All Time“. BuzzFeed News. BuzzFeed (2012-yil 27-sentyabr). 2019-yil 29-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-avgust.
  14. Alexander, Julia. „YouTube created a FOMO viewing culture over the past 13 years“. Polygon (2018-yil 23-aprel). 2022-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-avgust.
  15. Hoby, Hermione; Tom Lamont. „How YouTube made superstars out of everyday people“. Kings Place, London, England, UK: Guardian Media Group (2011-yil 11-aprel). 2013-yil 23-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-avgust. „A girl in red hotpants helped elect a US president, a British pensioner became everyone's favourite grandad. In just five years, the YouTube website has invented a new kind of celebrity“.
  16. Duplantier 2016, s. 122.
  17. Pham, Alex. „YouTube turns 5, can't wait to grow up“ (2010-yil 10-aprel). 2010-yil 20-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-avgust. „Born as a clearinghouse for quick, quirky homemade videos, the site now seeks to add more professional and profitable content.“.
  18. Mogg, Trevor. „'Elephants have really long trunks' – YouTube's first ever video upload turns seven years old today“. Digital Trends (2012-yil 23-aprel). 2019-yil 26-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 26-avgust.
  19. „Top 10 key films of the noughties“. The Guardian (2009-yil 7-dekabr). Qaraldi: 2024-yil 29-avgust.
  20. Jarboe 2009, s. xxi.
  21. Cheredar, Tom. „YouTube cofounder's first public comment in 8 years: why the f*** do i need a Google+ account to comment on a video?“. VentureBeat (2013-yil 8-noyabr). 2017-yil 9-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-avgust.
  22. „YouTube's first video, changes description, calls the decision to stop dislike counter 'stupid'“. The Indian Express (2021-yil 15-noyabr). 2021-yil 15-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-avgust.
  23. 23,0 23,1 Vincent, James „YouTube co-founder predicts 'decline' of the platform following removal of dislikes“. The Verge (2021-yil 17-noyabr). 2021-yil 17-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-avgust.
  24. Mok, Aaron „The first video uploaded to YouTube, 18 years ago, featured cofounder Jawed Karim at the zoo. Watch it here.“. Business Insider (2023-yil 7-aprel). 2024-yil 5-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-avgust.
  25. Gutelle, Sam „YouTube's first video recently received a MrBeast-style thumbnail update“. Tubefilter (2023-yil 17-dekabr). 2024-yil 17-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-avgust.