İçeriğe atla

Carl Gustav Jacob Jacobi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Carl Gustav Jacobi
DoğumCarl Gustav Jacob Jacobi
10 Aralık 1804
Potsdam, Prusya Krallığı
Ölüm18 Şubat 1851 (46 yaşında)
Berlin, Prusya Krallığı
MilliyetYahudi
VatandaşlıkPrusya Krallığı
Kariyeri
DalıMatematik
Çalıştığı kurumlarKönisberg Üniversitesi
Doktora
danışmanı
Enno Dirksen

Carl Gustav Jacob Jacobi (Almanca telaffuz: [jaˈkoːbi]; 10 Aralık 1804 – 18 Şubat 1851), eliptik fonksiyonlara, dinamiklere, diferansiyel denklemlere, determinantlara ve sayı teorisine önemli katkılarda bulunan Yahudi kökenli Alman matematikçi. Jacobi, tarihte bir Alman üniversitesinde profesör olarak atanan ilk Yahudi matematikçiydi.

İlk yılları ve hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Jacobi, 10 Aralık 1804'te Potsdam'da işletmecilik ve bankacılık yapan Aşkenazi Yahudisi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Bankacı Simon Jacobi'nin dört çocuğundan ikincisiydi. Ağabeyi Moritz von Jacobi de daha sonra mühendis ve fizikçi olarak tanınacaktı. İlk eğitimini kendisine Yahudiliğin kutsal kitabı olan Tevrat okuması için İbranice, temel fizik, temel matematik ve temel mantık bilgilerini öğreten amcası Lehman'dan aldı.

1816 yılına gelindiğinde 12 yaşında olan Jacobi amcası tarafından tüm standart derslerin öğretildiği Potsdam Bilimler Merkezi'ne götürüldü. Burada klasik Avrupa dilleri, tarih, filoloji, matematik, tabiat bilimleri eğitimi gördü. On beş günden az bir süre sonra amcası, bir dehâ olduğunu anladığı yeğeni Jacobi'yi, küçük yaşına rağmen yükseköğrenime başlatmak istedi. Bununla birlikte üniversite, 16 yaşından küçük öğrencileri kabul etmediğinden, 1821 yılına kadar beklemesi gerekti. Bu boşta kalan zamanı, daha çok bilgi öğrenmek için kullandı. Akıcı Almanca ve Akıcı İbranice konuşmasının yanında orta düzeyde Latince ve başlangıç seviyesinde Yunanca da konuşabiliyordu. Bu dönemde aynı zamanda cebirsel yöntemlerle quintic denklemini çözmeye çalışarak ilk araştırma girişimlerini yaptı.