Przejdź do zawartości

Zeta Reticuli

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zeta¹ Reticuli
ζ¹ Ret
Ilustracja
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Sieć

Rektascensja

03h 17m 46,163s[1]

Deklinacja

−62° 34′ 31,16″[1]

Paralaksa (π)

0,08328 ± 0,00020[1]

Odległość

39,164 ± 0,094 ly
12,008 ± 0,029 pc

Wielkość obserwowana

5,54m[1]

Ruch własny (RA)

1337,57 ± 0,21 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

649,12 ± 0,21 mas/rok[1]

Prędkość radialna

12,30 ± 0,58 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

żółty karzeł

Typ widmowy

G4 V[1]

Masa

0,9 M[2]

Promień

0,9 R[2]

Jasność

0,9 L[2]

Wiek

1,5–3 miliardy lat[3]

Temperatura

5675 K[2]

Alternatywne oznaczenia
2MASS: J03174616-6234313
Boss General Catalogue: GC 3966
Katalog Gliesego: GJ 136
Katalog Henry’ego Drapera: HD 20766
Katalog Hipparcosa: HIP 15330
Katalog jasnych gwiazd: HR 1006
SAO Star Catalog: SAO 248770
CPD−63°217, PLX 701, LFT 275, LTT 1573
Zeta² Reticuli
ζ² Ret
ilustracja
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Sieć

Rektascensja

03h 18m 12,819s[4]

Deklinacja

−62° 30′ 22,90″[4]

Paralaksa (π)

0,08311 ± 0,00019

Odległość

39,244 ± 0,090 ly
12,032 ± 0,028 pc

Wielkość obserwowana

5,24m[4]

Ruch własny (RA)

1330,74 ± 0,21 mas/rok[4]

Ruch własny (DEC)

647,11 ± 0,19 mas/rok[4]

Prędkość radialna

11,60 ± 0,50 km/s[4]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

żółty karzeł

Typ widmowy

G0 V[4]

Masa

0,96 M

Promień

1,0 R

Jasność

1 L[2]

Wiek

1,5–3 miliardy lat[3]

Temperatura

5795 K[2]

Alternatywne oznaczenia
2MASS: J03181281-6230230
Boss General Catalogue: GC 3975
Katalog Gliesego: GJ 138
Katalog Henry’ego Drapera: HD 20807
Katalog Hipparcosa: HIP 15371
Katalog jasnych gwiazd: HR 1010
SAO Star Catalog: SAO 248774
CPD−62°265, PLX 705, LFT 276, LHS 172, LTT 1576

Zeta Reticuli (ζ Ret) – gwiazda podwójna znajdująca się w gwiazdozbiorze Sieci w odległości około 39 lat świetlnych od Słońca. Jest możliwa do zobaczenia okiem nieuzbrojonym na półkuli południowej.

Charakterystyka

[edytuj | edytuj kod]

Jej składniki to dwa, niemal identyczne[5], żółte karły trochę mniejsze i lżejsze od Słońca. Na niebie są oddalone od siebie o 309,2 sekundy kątowej[6], czyli, biorąc pod uwagę ich odległość, o co najmniej 3750 au w przestrzeni[2]. Obserwowana wielkość gwiazdowa obu składników to odpowiednio 5,57 i 5,30m[6]. Okres orbitalny układu to ponad 170 tysięcy lat[2]. Według obserwacji z 1978 roku składnik ζ² Ret miał być gwiazdą spektroskopowo podwójną, jednak późniejsze obserwacje nie potwierdziły tego[6].

W 1996 roku Europejskie Obserwatorium Południowe poinformowało o odkryciu planety pozasłonecznej, tzw. gorącego jowisza krążącego wokół Zeta² Reticuli. W ciągu dwóch dni ta interpretacja została jednak odwołana, jako że sygnał przypisywany planecie okazał się pochodzić od pulsacji samej gwiazdy[3][7]. Obecnie nie są znane żadne planety krążące w tym układzie, jedynie dysk pyłowy wokół ζ² Ret, choć istnienie planet nie jest wykluczone[2][3][7].

Zeta Reticuli w fantastyce i ufologii

[edytuj | edytuj kod]
Rzekoma mapa gwiezdna i jej interpretacja

Z układem Zeta Reticuli wiąże się opowieść o rzekomym uprowadzeniu małżeństwa Barneya i Betty Hillów przez UFO w latach 60. XX wieku. Jedno z uprowadzonych miało zobaczyć na pokładzie statku obcych mapę gwiezdną, która po późniejszym odtworzeniu miała kierować do układu Zeta Reticuli, jako miejsca pochodzenia obcych[2][7].

Opowieść ta stała się inspiracją dla ufologów i zwolenników teorii spiskowych o ukrywaniu kontaktów z obcymi przez rządy[3]. Odbiła się echem w kulturze masowej i wiele prac z dziedziny fantastyki naukowej nawiązuje do układu Zeta Reticuli. Kosmici z tego systemu pojawili się m.in. w serialach Z Archiwum X oraz Gwiezdna eskadra[7]. Bohaterowie filmu Obcy – ósmy pasażer Nostromo właśnie w układzie Zeta Reticuli napotykają tytułowego Obcego[8][7].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h Zeta¹ Reticuli w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f g h i j Jim Kaler: ZETA RET (Zeta Reticuli). [w:] STARS [on-line]. 2008-09-26. [dostęp 2017-05-21]. (ang.).
  3. a b c d e Zeta Reticuli. [w:] Sol Station [on-line]. [dostęp 2017-05-21]. (ang.).
  4. a b c d e f g Zeta² Reticuli w bazie SIMBAD (ang.)
  5. Ian Ridpath: Gwiazdy i planety. Przewodnik Collinsa. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2010, s. 218. ISBN 978-83-7073-928-7.
  6. a b c Mason et al.: WDS J03182-6230B. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
  7. a b c d e Colin Johnston: The Truth About Zeta Reticuli. Armagh Planetarium, 2013-05-09. [dostęp 2017-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-01)]. (ang.).
  8. Obcy - 8. pasażer Nostromo (1979). Internet Movie Database. [dostęp 2017-05-21]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]