Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tlenek cynku
|
sproszkowany tlenek cynku
|
|
struktura krystaliczna
|
Nazewnictwo
|
|
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
|
tlenek cynku
|
Inne nazwy i oznaczenia
|
farm.
|
Zincum oxydatum
|
inne
|
biel cynkowa (nazwa techniczna)[1], biel chińska, łac. oxidium zinci, nihil album
|
|
Ogólne informacje
|
Wzór sumaryczny
|
ZnO
|
Masa molowa
|
81,41 g/mol
|
Wygląd
|
biały proszek[2]
|
Identyfikacja
|
Numer CAS
|
1314-13-2
|
PubChem
|
14806
|
DrugBank
|
DB09321
|
|
InChI
|
InChI=1S/O.Zn
|
InChIKey
|
XLOMVQKBTHCTTD-UHFFFAOYSA-N
|
|
|
|
|
Podobne związki
|
Inne aniony
|
ZnS, ZnTe
|
Inne kationy
|
HgO
|
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
|
|
Tlenek cynku (biel cynkowa), ZnO – związek chemiczny z grupy tlenków, połączenie tlenu z cynkiem na II stopniu utlenienia. Jest to materiał wielofunkcyjny stosowany m.in. jako pigment do farb[6].
Związek ten jest otrzymywany w wyniku prażenia rudy cynkowej: siarczku cynku (ZnS) lub węglanu cynku (ZnCO
3) w obecności powietrza. Stosowany jest jako dodatek do farb i lakierów, w kosmetyce i ceramice oraz jako wypełniacz i stabilizator gumy, kauczuku i tworzyw sztucznych, do produkcji mas izolacyjnych, zasypek, środków do impregnacji drewna. Pierwotnie, jako pigment, został wprowadzony w 1779 roku, od 1834 roku jako „biel chińska” stosowany w gwaszu, w farbach olejnych od ok. 1850 roku. W oleju biel cynkowa jest słabiej kryjąca niż biel ołowiowa, nie działa sykatywowo, w grubszych warstwach pęka. Obecnie sproszkowaną biel cynkową stosuje się powszechnie (obok innych proszków, jak: grafit, sadza angielska, argentorat, tkanol) w kryminalistyce, w badaniu daktyloskopijnym metodą mechaniczną (obok metody chemicznej i metody optyczno-fotograficznej). Tlenek cynku ma lekkie działanie antybakteryjne i przyspiesza gojenie ran. Z tego powodu jest używany jako składnik maści i zasypek leczących rozmaite choroby skóry. Jest też używany w stomatologii do tymczasowych wypełnień. Przy głębokich odwiertach stosuje się aktywny tlenek cynku RC, który z racji na rozbudowaną cząsteczkę, pozwala na skuteczną eliminację wydobywającego się siarkowodoru[7].
- ↑ Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 55, ISBN 83-7183-240-0 .
- ↑ a b c d e f David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-100, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
- ↑ a b Tlenek cynku, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-03-19] (ang.).
- ↑ Tlenek cynku (nr 96479) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2015-03-19]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Tlenek cynku (nr 96479) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2015-03-19]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ JacekJ. Wojnarowicz JacekJ., TadeuszT. Chudoba TadeuszT., WitoldW. Lojkowski WitoldW., A Review of Microwave Synthesis of Zinc Oxide Nanomaterials: Reactants, Process Parameters and Morphologies, „Nanomaterials”, 10 (6), 2020, s. 1086, DOI: 10.3390/nano10061086, PMID: 32486522, PMCID: PMC7353225 [dostęp 2024-07-17] (ang.).
- ↑ Aktywny Tlenek Cynku RC - Producent | Zastosowanie [online], Producent Chemii Cynkowej | Recycling, Odbiór Odpadów Cynkowych [dostęp 2021-02-10] (pol.).