Przejdź do zawartości

Czapla modrolica

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Czapla modrolica
Pilherodius pileatus[1]
(Boddaert, 1783)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

pelikanowe

Podrząd

czaplowce

Rodzina

czaplowate

Rodzaj

Pilherodius[2]
Reichenbach, 1853

Gatunek

czapla modrolica

Synonimy

Rodzaju:

Gatunku:

  • Ardea pileata Boddaert, 1783[3]
  • Nycticorax pileatus (Boddaert, 1783)[4]
  • Nyctocorax pileatus (Boddaert, 1783)[4]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Czapla modrolica[6] (Pilherodius pileatus) – gatunek dużego ptaka brodzącego z rodziny czaplowatych (Ardeidae). Występuje w Ameryce Południowej i Panamie. Nie jest zagrożony.

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten w 1780 roku opisał Buffon w 14. tomie Histoire Naturelle des Oiseaux pod zwyczajową francuską nazwą Héron Blanc a Calotte noire[7]. Został on też zilustrowany w jednym z zeszytów Planches enluminées d’histoire naturelle – atlasu ptaków ukazującego się w latach 1765–1780[8], będącego uzupełnieniem publikacji Buffona; tablica barwna przedstawiająca czaplę modrolicą nosiła numer 907, podpisano ją Héron Blanc hupé de Cayenne[9], to znaczy, że okaz typowy pochodził z Kajenny (obecnie Gujana Francuska)[3][4]. Nazwę zgodną z zasadami nazewnictwa binominalnego (Ardea pileata) nadał temu ptakowi Pieter Boddaert, który w swej publikacji z 1783 roku przydzielił binominalne nazwy wszystkim 1008 gatunkom zilustrowanym w Planches enluminées d’histoire naturelle (wiele z tych nazw utworzył sam)[10]. Obecnie gatunek zaliczany jest do monotypowego rodzaju Pilherodius[3][6][11]. Nie wyróżnia się podgatunków[3][11].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Krępa sylwetka, dziób niebieskawy; naga skóra na kantarze oraz wokół oczu jaskrawoniebieska, kontrastuje z białym upierzeniem reszty ciała (z wyjątkiem czarnej czapeczki). U ptaków lęgowych na szyi i piersi pojawia się kremowy odcień[12]. Długość ciała 51–59 cm; masa ciała 444–632 g[13].

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Czapla modrolica występuje od wschodniej Panamy do wschodniej i południowej Brazylii, Paragwaju i Boliwii[3]. Jest gatunkiem osiadłym[13].

Ekologia i zachowanie

[edytuj | edytuj kod]

Żyje nad brzegami rzek i małymi jeziorami. Płochliwa; zwykle spotykana pojedynczo, często przesiaduje na drzewach[12].

Poluje głównie na ryby, ale także na owady wodne, kijanki i żaby[13].

Status

[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje czaplę modrolicą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). W 2019 roku organizacja Partners in Flight szacowała, że liczebność populacji mieści się w przedziale 50 000 – 499 999 dorosłych osobników. Ogólny trend liczebności uznawany jest za spadkowy, choć niektóre populacje mogą być stabilne[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Pilherodius pileatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Pilherodius, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2022-12-04] (ang.).
  3. a b c d e Capped Heron (Pilherodius pileatus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-22)]. (ang.).
  4. a b c D. Lepage: Capped Heron Pilherodius pileatus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-12-04]. (ang.).
  5. a b Pilherodius pileatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  6. a b Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Ardeidae Leach, 1820 – czaplowate - Herons (wersja: 2020-06-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-11-03].
  7. G.-L.L. de Buffon, Histoire naturelle des oiseaux, t. 14, Paryż 1780, s. 107 (fr.).
  8. Erwin Stresemann, On the Birds Collected by Pierre Poivre in Canton, Manila, India and Madagascar (1751–1756), „Ibis”, 94 (3), 1952, s. 522–523, DOI10.1111/j.1474-919X.1952.tb01847.x (ang.).
  9. Planches enluminées d’histoire naturelle, t. 10, tabl. 907.
  10. P. Boddaert, Table des planches enluminéez d’histoire naturelle de M. D'Aubenton. Avec les denominations de M.M. de Buffon, Brisson, Edwards, Linnaeus et Latham, Utrecht 1783, s. 54 (łac.).
  11. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ibis, spoonbills, herons, hamerkop, shoebill, pelicans. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-21]. (ang.).
  12. a b Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
  13. a b c F.E. Buderman, Capped Heron Pilherodius pileatus, version 1.0, [w:] Birds of the World (red. T.S. Schulenberg) [online], Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020 [dostęp 2022-12-04] (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]