Pergi ke kandungan

Bahasa Kyrgyz

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Bahasa Kyrgyz
Кыргыз тили, قیرغیزچا
Sebutan[qɯɾʁɯzˈtʃɑ]
[qɯɾˈʁɯz tiˈli]
Asli kepadaKyrgyzstan (rasmi), Afghanistan, Xinjiang (China), Tajikistan, Russia
EtnikEtnik Kyrgyz
Penutur bahasa
[1]
Turkik
Abjad Kyrgyz (Cyril, Arab, asalnya Rumi, Braille Kyrgyz)
Status rasmi
Bahasa rasmi di
 Kyrgyzstan

 Republik Rakyat China

Kod bahasa
ISO 639-1ky
ISO 639-2kir
ISO 639-3kir
Glottologkirg1245
Linguasphere44-AAB-cd
Rencana ini mengandungi simbol fonetik IPA. Tanpa sokongan perisian tertentu, anda mungkin melihat tanda tanya, kotak, atau simbol lain dan bukannya askara Unicode. Untuk panduan pengenalan mengenai simbol IPA, lihat Bantuan:IPA.

Bahasa Kyrgyz (кыргызча, قیرغیزچا kyrgyzcha atau Кыргыз тили, قىرغیزتئلى kyrgyz tili) merupakan suatu bahasa Turkik yang dituturkan oleh kira-kira empat juta penduduk di Kyrgyzstan serta kawasan Asia Tengah, China, Turki dan Rusia.

Vokal-vokal bahasa Kyrgyz[2]
Depan Belakang
Tak bundar Bundar Tak bundar Bundar
Sempit i y ɯ u
Tengah e ø o
Luas (a) ɑ

Vokal /a/ hanya wujud dalam kata pinjaman bahasa Farsi atau apabila vokal diikuti vokal depan dalam satu perkataan, seperti /ajdøʃ/ "cerun" berbanding /ɑjdøʃ/.[3] Bahasa ini juga menampilkan vokal panjang. Kadangkala, perbezaan panjang vokal boleh membentuk perkataan dengan makna yang amat berlainan seperti perkataan саат "jam (jangka masa)" dan сат "menjual". Vokal panjang boleh terbentuk daripada vokal /ɑ/, /e/, /o/, /u/, /y/, /ø/ dan /i/.[4]

Konsonan-konsonan bahasa Kyrgyz[5]
Dwibibir Gigi/
gusi
Belakang
gusi
Dorsal
Sengau m n ŋ
Letupan Tak bersuara p k
Bersuara b ɡ
Letusan Tak bersuara (t͡s) t͡ʃ
Bersuara d͡ʒ
Geseran Tak bersuara (f) ʃ (x)
Bersuara (v)
Aproksiman l j
Getaran r

Vokal-vokal /f, v, t͡s, x/ hanya wujud dalam kata-kata pinjaman.[2]

Tatabahasa

[sunting | sunting sumber]

Kata ganti nama

[sunting | sunting sumber]

Bahasa ini memiliki lapan patah kata ganti nama seperti berikut:

Tahap Tunggal Majmuk
Cyril Rumi Cyril Rumi
Pertama Meн Men Биз Biz
Kedua Tidak

formal

Ceн Sen Силер Siler
Formal Cиз Siz Cиздep Sizder
Ketiga Al Aлap Alar

Penulisan

[sunting | sunting sumber]

Bahasa Kyrgyz biasanya menggunakan tulisan Cyril, di mana semua huruf dalam bahasa Rusia digunakan bersama huruf-huruf ң, ө, dan ү. Tulisan Arab pula digunakan di Xinjiang, China.

  1. ^ "Kyrgyz". Ethnologue (dalam bahasa Inggeris) (ed. ke-15). Dicapai pada 6 Disember 2018.
  2. ^ a b Kara (2003:10)
  3. ^ Washington (2007:11)
  4. ^ http://journals.tsu.ru/uploads/import/1320/files/17.pdf
  5. ^ Kara (2003:11)

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]