A Hard Day’s Night (τραγούδι)

Το A Hard Day's Night είναι τραγούδι του αγγλικού ροκ συγκροτήματος Beatles. Αποδίδεται στο δίδυμο Λένον-Μακάρτνεϊ και γράφτηκε κυρίως από τον Τζον Λένον,^[1] με κάποια συνεισφορά του Πολ Μακάρτνεϊ. Κυκλοφόρησε στο σάουντρακ της ομώνυμης ταινίας το 1964. Κυκλοφόρησε επίσης ως σινγκλ στο Ηνωμένο Βασίλειο (με το "Things We Said Today" ως B-side) και στις ΗΠΑ (με το "I Should Have Known Better" ως B-side).

Το τραγούδι ακουγόταν στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία των Beatles με τίτλο A Hard Day's Night, καθώς και στο ομώνυμο άλμπουμ τους. Βρέθηκε στην κορυφή των τσαρτ τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες όταν κυκλοφόρησε ως σινγκλ. Τα αμερικανικά και βρετανικά σινγκλ του "A Hard Day's Night", καθώς και τα ομότιτλα αμερικανικά και βρετανικά άλμπουμ, κατείχαν την πρώτη θέση στα αντίστοιχα τσαρτ ταυτόχρονα για μερικές εβδομάδες τον Αύγουστο του 1964. Ήταν η πρώτη φορά που κάποιος καλλιτέχνης το πετύχαινε αυτό.^[2]

Ο τίτλος του τραγουδιού προήλθε από κάτι που είπε ο Ρίνγκο Σταρ, ντράμερ των Beatles. Ο Σταρ περιέγραψε το περιστατικό σε μια συνέντευξη στον ντισκ τζόκεϊ Ντέιβ Χαλ το 1964: "Πήγαμε σε μια δουλειά, και δουλεύαμε όλη μέρα και όλη νύχτα. Εγώ είπα "Ήταν δύσκολη μέρα...", αλλά κοιτώντας γύρω μου είδα ότι ήταν σκοτεινά και συμπλήρωσα "...νύχτα!" Έτσι φτάσαμε στο «A Hard Day's Night»".^[3]

Η δήλωση του Σταρ ήταν η έμπνευση για τον τίτλο της ταινίας, που με τη σειρά της ενέπνευσε τη σύνθεση του τραγουδιού. Σύμφωνα με μια συνέντευξη του Τζον Λένον το 1980 στο περιοδικό Playboy: «Πήγαινα σπίτι με το αυτοκίνητο και ο Ντικ Λέστερ [σκηνοθέτης της ταινίας] πρότεινε τον τίτλο «Hard Day's Night» από κάτι που είχε πει ο Ρίνγκο. Εγώ το είχα χρησιμοποιήσει στο In His Own Write [ένα βιβλίο που έγραφε τότε ο Λένον], αλλά ήταν μια δήλωση του Ρίνγκο. [...] Έτσι, ο Ντικ Λέστερ είπε "Αυτόν τον τίτλο θα χρησιμοποιήσουμε"».^[4]

Σε μια συνέντευξη στο Beatles Anthology, ωστόσο, το 1994, ο Πολ Μακάρτνεϊ διαφώνησε με την ανάμνηση Λένον, δηλώνοντας βασικά ότι οι Beatles, και όχι ο Λέστερ, είχαν την ιδέα να χρησιμοποιήσουν το λεκτικό λάθος του Σταρ: «Ο τίτλος ήταν του Ρίνγκο. Είχαμε σχεδόν ολοκληρώσει τη δημιουργία της ταινίας και ήρθε η ώρα για αυτό το διασκεδαστικό κομμάτι που δεν ξέραμε πριν, από το οποίο θα ονομαζόταν η ταινία. Κάτι είχε πει ο Ρίνγκο λίγες μέρες πριν».^[5]

Το 1996, ακούστηκε μια άλλη εκδοχή των γεγονότων. Σε ένα ρεπορτάζ του Associated Press, ο παραγωγός της ταινίας A Hard Day's Night, Γουόλτερ Σένσον, δήλωσε ότι ο Λένον περιέγραψε στον Σένσον μερικές από τις πιο αστείες γκάφες του Σταρ, μεταξύ των οποίων και η συγκεκριμένη, οπότε ο Σένσον αποφάσισε αμέσως ότι αυτό θα γινόταν ο τίτλος της ταινίας (αντικαθιστώντας άλλες εναλλακτικές, όπως Beatlemania).^[6] Στη συνέχεια, ο Σένσον είπε στον Λένον ότι χρειαζόταν ένα θεματικό τραγούδι για την ταινία.^[7]

Ο Τζον Λένον έγραψε το τραγούδι μέσα σε μια νύχτα και το παρουσίασε στους άλλους για σχόλια το επόμενο πρωί. Όπως είπε στη συνέντευξή του στο περιοδικό Playboy το 1980: «Το επόμενο πρωί έβαλα το τραγούδι… γιατί είχαμε έναν μικρό ανταγωνισμό με τον Πολ ως προς το ποιος θα είχε το A-side – ποιος θα έκανε τις επιτυχίες. Αν παρατηρήσετε, τις πρώτες μέρες η πλειονότητα των σινγκλ, στις ταινίες και σε όλα, ήταν δικά μου… στην πρώιμη περίοδο κυριαρχώ στο γκρουπ… Ο λόγος που ο Πολ τραγούδησε στο «A Hard Day's Night» είναι επειδή εγώ δεν μπορούσα να πιάσει τις νότες".^[4] Ωστόσο, ο Μακάρτνεϊ θυμάται ότι συνεργάστηκε με τον Λένον.^[8]

Στις 16 Απριλίου 1964, οι Beatles συγκεντρώθηκαν στο Studio 2 των EMI Studios και ηχογράφησαν το "A Hard Day's Night". Τους πήρε λιγότερο από τρεις ώρες για να φινίρουν το τραγούδι για την τελική του κυκλοφορία, επιλέγοντας τελικά την ένατη ηχογράφηση για κυκλοφορία.^[9]

Ο Σένσον περιέγραψε στο Associated Press του τι συνέβη. Στις 8:30 το πρωί, "ο Τζον και ο Πολ ήταν σε ετοιμότητα με τις κιθάρες και όλους τους στίχους γραμμένους σε σπιρτόκουτα. Το έπαιξαν και το επόμενο βράδυ το ηχογράφησαν". Ο Σένσον δήλωσε: "Είχε το σωστό ρυθμό και η ενορχήστρωση ήταν εξαιρετική. Αυτοί οι τύποι ήταν ιδιοφυΐες".^[7]

Πιθανές εκδοχές

G7sus4

Dm7sus4

Η ανάλυση του Τζέισον Μπράουν

Fadd9

Το "A Hard Day's Night" είναι άμεσα αναγνωρίσιμο από την εμβληματική του Rickenbacker 360/12 όπου ο Τζορτζ Χάρισον παίζει την εναρκτήρια συγχορδία.^[10] Σύμφωνα με τον Τζορτζ Μάρτιν, "ξέραμε ότι θα ξεκινούσε τόσο την ταινία όσο και το σάουντρακ, γι' αυτό θέλαμε μια ιδιαίτερα δυνατή και αποτελεσματική αρχή. Η συγχορδία στην κιθάρα ήταν το τέλειο ξεκίνημα".^[9]

Σύμφωνα με τον μουσικολόγο Τζέρεμι Σάμερλι, «ο ήχος αυτής της συγχορδίας είναι το πιο πολυσυζητημένο ποπ άνοιγμα όλων των εποχών».^[11] Σύμφωνα με τον Γουόλτερ Έβερετ η εναρκτήρια συγχορδία έχει εισαγωγική κυρίαρχη λειτουργία.^[12]

Το 2004, ο Τζέισον Μπράουν, καθηγητής μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Νταλχάουζι, δημοσίευσε ένα κείμενο με τίτλο "Mathematics, Physics and 'A Hard Day's Night'", στο οποίο ανέλυε τις ιδιότητες της εναρκτήριας συγχορδίας του τραγουδιού χρησιμοποιώντας μετασχηματισμούς Φουριέ.^[13] Κατέληγε στο συμπέρασμα ότι η συνεισφορά του Μάρτιν στο πιάνο παρείχε το βασικό στοιχείο στη συγχορδία δίπλα στο παίξιμο του Χάρισον.^[14] Τον Νοέμβριο του επόμενου έτους, το περιοδικό Wired δημοσίευσε μια ακόμα ανάλυση της συγχορδίας.^[15] Τα ευρήματα του Μπράουν αμφισβητήθηκαν εν μέρει το 2012 από έναν άλλο μαθηματικό, τον Κέβιν Χιούστον από το Πανεπιστήμιο του Λιντς. Ο Χιούστον, ο οποίος χρησιμοποίησε επίσης μετασχηματισμούς Φουριέ, απέδωσε μεγαλύτερη σημασία στη συμβολή του Τζον Λένον στην ακουστική κιθάρα, παρά στις νότες του πιάνου που έπαιζε ο Μάρτιν.^[16]

Ο Χάρισον έπαιξε ένα επαναλαμβανόμενο αρπέτζιο στην κιθάρα, με τις νότες της εναρκτήριας συγχορδίας, κλείνοντας έτσι το τραγούδι με κυκλικό τρόπο. Ο Μάρτιν είπε ότι το τέλος ήταν δική του ιδέα: "Πάλι, έτσι είναι η σύνθεση για ταινίες. Τους τόνιζα τη σημασία να κάνουν το τραγούδι να ταιριάζει, όχι να το τελειώσουν, αλλά να το κάνουν να σε βάζει στην επόμενη διάθεση".^[17] Το τραγούδι περιέχει 12 ακόμη συγχορδίες.^[10]

Κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης του "A Hard Day's Night", οι Τζον Λένον και Πολ Μακάρτνεϊ έγραψαν τα φωνητικά τους διπλά, συμπεριλαμβανομένου του ρεφρέν. Ο Λένον τραγουδά τα βασικά φωνητικά. Κατά τη διάρκεια του ρεφρέν, ο Μακάρτνεϊ κάνει την υψηλή αρμονία και ο Λένον τη χαμηλή αρμονία. Η 7η ηχογράφηση αποκαλύπτει ότι οι στίχοι δεν ήταν ακόμα στημένοι με τον Λένον να τραγουδά "you make me feel all right" και τους Μακάρτνεϊ και Χάρισον να είναι ακόμα εκτός ρυθμού, τελειώνοντας με τον Λένον να τους κάνει κριτική με την ατάκα "Άκουσα μια αστεία συγχορδία".

Το οργανικό μέρος παίζεται από τον Χάρισον σε δωδεκάχορδη κιθάρα Rickenbacker, με τον Μάρτιν στο πιάνο.^[18] Η ηχογράφηση αυτού του σόλο ήταν η πιο χρονοβόρα της συνεδρίας. Μια εκδοχή που εμφανίστηκε σε ένα μπούτλεγκ τη δεκαετία του 1980 αποκαλύπτει ότι ο Χάρισον έκανε πολλά λάθη στο παίξιμό του. Κατά την περιγραφή των συντακτών του Rolling Stone: «Αλλά όταν τελείωσε η συνεδρία στις 10 το ίδιο βράδυ, είχε σμιλέψει ένα από τα πιο αξιομνημόνευτα σόλο του».^[17]

Το τραγούδι κλείνει με τον Χάρισον να παίζει ένα αρπέτζιο της εναρκτήριας συγχορδίας κατά το fade-out.

Οι στίχοι μιλούν για την αφοσίωση του τραγουδιστή στην αγαπημένη του και για το πόσο κλσηρά δουλεύει για να μπορεί να της αγοράσει τα πράγματα που θέλει. Ο τραγουδιστής αναφέρεται στην κούρασή του όταν γυρίζει από τη δουλειά, αλλά και στο πώς τον ενθουσιάζουν τα πράγματα που κάνει η αγαπημένη του.^[19]

Το "A Hard Day's Night" κυκλοφόρησε πρώτη φορά στις Ηνωμένες Πολιτείες στις 26 Ιουνίου 1964 στο άλμπουμ A Hard Day's Night, το σάουντρακ της ομότιτλης ταινίας από τη United Artists. Ήταν το πρώτο τραγούδι που κυκλοφόρησε πριν από την κυκλοφορία του σινγκλ.

Το Ηνωμένο Βασίλειο άκουσε για πρώτη φορά το "A Hard Day's Night" όταν κυκλοφόρησε εκεί στις 10 Ιουλίου 1964, τόσο στο άλμπουμ A Hard Day's Night, όσο και ως σινγκλ, με την υποστήριξη του "Things We Said Today" στην B-side. Τόσο το άλμπουμ όσο και το σινγκλ κυκλοφόρησαν από την Parlophone Records. Το σινγκλ άρχισε να μπαίνει στα τσαρτ στις 18 Ιουλίου 1964, μια εβδομάδα αργότερα διώχνοντας το "It's All Over Now" των Rolling Stones από την πρώτη θέση στα βρετανικά τσαρτ στις 25 Ιουλίου 1964, συμπτωματικά την ημέρα που τόσο το αμερικανικό όσο και το βρετανικό άλμπουμ έφτασαν στην κορυφή των αντίστοιχων τσαρτ. Το σινγκλ παρέμεινε τρεις εβδομάδες στην κορυφή, και στη συνέχεια έμεινε άλλες εννέα εβδομάδες στα τσαρτ.

Την 1η Αυγούστου, το αμερικανικό σινγκλ ξεκίνησε μια πορεία δύο εβδομάδων στην κορυφή, σημειώνοντας νέο ρεκόρ – κανείς πριν δεν είχε ποτέ την πρώτη θέση στα τσαρτ τόσο των άλμπουμ όσο και των σινγκλ στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις Ηνωμένες Πολιτείες ταυτόχρονα. Οι Beatles ήταν οι μόνοι που το είχαν κάνει μέχρι το 1970, οπότε πέτυχαν το ίδιο οι Simon & Garfunkel με το άλμπουμ τους Bridge over Troubled Water και το ομώνυμο κομμάτι του.

Το τραγούδι ήταν το πέμπτο από τα επτά τραγούδια των Beatles που έφτασε στο νούμερο 1 σε διάστημα ενός έτους, ρεκόρ όλων των εποχών στα αμερικανικά τσαρτ. Αυτά ήταν, κατά σειρά, τα εξής: "I Want to Hold Your Hand", "She Loves You", "Can't Buy Me Love", "Love Me Do", "A Hard Day's Night", "I Feel Fine" and "Eight Days a Week". Ήταν επίσης το έκτο από τα επτά τραγούδια που έγραψε το δίδυμο Λένον-Μακάρτνεϊ που έφτασε στο νούμερο 1 το 1964, ρεκόρ όλων των εποχών στα αμερικανικά τσαρτ για τη συγγραφή των περισσότερων τραγουδιών που έφτασαν στο νούμερο 1 το ίδιο ημερολογιακό έτος.

Η εναρκτήρια συγχορδία του τραγουδιού^[20] και του αρπέτζιο στο κλείσιμο άσκησαν μεγάλη επιρροή στους Byrds.^[21] Αφού παρακολούθησε την ταινία A Hard Day's Night και είδε την κιθάρα που είχε επιλέξει ο Χάρισον,^[22] ο Ρότζερ Μακγκούν υιοθέτησε τη Rickenbacker ως όργανο τόσο μόνος του όσο και με τους Byrds.^[23][24] Με αυτόν τον τρόπο, σύμφωνα με τον Άντριου Γραντ Τζάκσον, το "A Hard Day's Night" "γέννησε" τον φολκ ροκ ήχο που έκαναν δημοφιλή οι Byrds το 1965.^[25] Την ίδια χρονιά, το "A Hard Day's Night" κέρδισε βραβείο Γκράμι καλύτερης ερμηνείας από φωνητικό συγκρότημα. Το 2004, το περιοδικό Rolling Stone κατέταξε το τραγούδι στο νούμερο 153 στη λίστα με τα 500 καλύτερα τραγούδια όλων των εποχών.^[26] Το 2000, η ηχογράφηση του "A Hard Day's Night" το 1964 από την εταιρεία United Artists μπήκε στο Grammy Hall of Fame.^[27]

Σύμφωνα με τον Ίαν Μακντόναλντ:^[21]

• Τζον Λένον – διπλά φωνητικά, ηλεκτρικές και ακουστικές κιθάρες
• Πολ Μακάρτνεϊ – διπλά φωνητικά, φωνητικά αρμονίας, μπάσο
• Τζορτζ Χάρισον – ηλεκτρική δωδεκάχορδη κιθάρα
• Ρίνγκο Σταρ – ντραμς, μπόνγκο, κουδούνα
• Τζορτζ Μάρτιν – πιάνο, παραγωγή

• Το "A Hard Day's Night" χρησιμοποιήθηκε ως μουσική αφύπνισης σε αποστολές των διαστημικών λεωφορείων STS-30, STS-61 και STS-69.^[28]
• Το τραγούδι παιζόταν στο τέλος του πρωινού προγράμματος του Channel Four The Channel Four Daily το 1992.^[29]

Οι Beatles έπαιζαν τακτικά το τραγούδι ζωντανά το 1964 και το 1965.

Κατά τη διάρκεια της περιοδείας του One on One το 2016, ο Πολ Μακάρτνεϊ έπαιξε το τραγούδι για πρώτη φορά ως σόλο καλλιτέχνης, το οποίο παίχτηκε και για πρώτη φορά από έναν πρώην Beatle μετά από μισό αιώνα. Οι Beatles το έπαιξαν τελευταία φορά στις 31 Αυγούστου 1965 στο Cow Palace στο Ντέιλι Σίτι της Καλιφόρνιας.^[30]

Πολλοί καλλιτέχνες έχουν διασκευάσει το τραγούδι. Μεταξύ των πιο αξιοσημείωτων είναι το σινγκλ του Πίτερ Σέλερς, μια κωμική εκδοχή στην οποία απήγγειλε τους στίχους σε στιλ Λόρενς Ολίβιε στην ταινία Ριχάρδος ο Γ'.^[31] Η έκδοση του Σέλερς σημείωσε επιτυχία στο Ηνωμένο Βασίλειο μπαίνοντας στο Top 20 το 1965.^[32][33] Μια διασκευή του Ράμσεϊ Λιούις έφτασε στο νούμερο 11 στον Καναδά τον Φεβρουάριο του 1966.^[34]

• Beatles – A Hard Day's Night στο YouTube