Miss Ravi's Reviews > گفت‌وگو با بهرام بیضایی

-و سؤال آخر آقای بیضايی؛ چرا فیلم می‌سازید؟

-بیضایی: فکرش را بکنید اگر فیلم نمی‌ساختم، زندگی آن‌ها که از راه جلوگیری از کار من زندگی می‌کند، چقدر کسالت‌بار می‌شد. من فیلم می‌سازم، همان‌طور که انسان غارنشین بر دیوار نقش می‌کشید. آن روزها البته هنوز نظارت اختراع نشده بود و دنیا مرز نداشت.

کتاب همین اندازه غم‌انگیز تمام می‌شود اما نظارت و سانسور و اخلال در کار حرفه‌ای بیضایی تمام‌ نمی‌شود. این گفتگو مربوط به سال‌های ۶۴ تا ۶۸ است. نزدیک به سی سال پیش. در آن زمان پانزده سالی بوده که بیضایی کار می‌کرده، می‌ایستاده جلوی حرف زور دیگران و حالا سی سال هم از آن تاریخ گذشته و هیچ اتفاق بهتری نیفتاده.
وقتی مصاحبه‌کننده بعضی از فیلم‌های بیضایی را با هیچکاک مقایسه می‌کند، بیضایی در جواب می‌گوید اگر هیچکاک شرایط فیلم‌سازی من را داشت، فرار می‌کرد و گمانم دور از واقعیت نیست که وقتی یک عده هدفمند روی اعصاب آدم راه بروند و قصدشان تخریب تو، به‌هم ریختن پروژه هنری‌ات و چسباندن هزار جور وصله ناجور بهت باشد دیگر چقدر باید توان و تحمل داشته باشی که بتوانی همچنان با خلاقیت پیش بروی.
بهرام بیضایی پیش از فیلمساز و کارگردان برای من، نویسنده و پژوهشگر است و قلبم همیشه از دانستن این‌که چنین انسانی نتوانسته در کشورش کار کند، به درد می‌آمد. حالا که این کتاب را خواندم و بعضی از فیلم‌هایش را که در خلال گفتگو بهشان اشاره شد، تماشا کردم، می‌فهمم که نبودن بیضایی در سینمای ما چه جای خالی بزرگی است. بیضایی نه یک دهه که یک نسل جلوتر از همتایان خودش بوده و به‌خاطر تعهدش به هنر، به سینما و علاقه‌اش مدام آزار دیده، مدام بهش گفته‌اند بیش از حد حساسیت به خرج می‌دهی و تا دلتان بخواهد جلوی پایش سنگ انداخته‌اند. طرح‌هایش را تصویب نکرده‌اند و هر وقت هم تصویب کرده‌اند یا اجازه اکران نداد‌ه‌اند و یا بعد از مدتی اکران را متوقف کرده‌اند. شاید برای همین به بیضایی «غریبه بزرگ» لقب داده‌اند. غریبی که کسی او را نفهمید، غریبی بزرگ. کسی که تا این اندازه بر تاریخ و اسطوره‌های سرزمین‌اش مسلط است و برایش مهم است چیزی که می‌سازد متعلق به همین فرهنگ و همین آدم‌ها باشد اما افسوس آن‌هایی که سد راهش شدند نه قدر هنر را می‌دانند و نه قدر هنرمندی این‌چنین را.