Jukatan (półwysep)

półwysep w Ameryce Środkowej

Jukatan (hiszp. Yucatán) – półwysep w Ameryce Środkowej, oblany wodami Morza Karaibskiego i Zatoki Meksykańskiej.

Jukatan
{{{alt grafiki}}}
zdjęcie satelitarne półwyspu
Państwo

 Meksyk
 Gwatemala
 Belize

Rodzaj obiektu

półwysep

Położenie na mapie Meksyku
Mapa konturowa Meksyku, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Jukatan”
Ziemia19°33′04″N 89°17′47″W/19,551111 -89,296389
Mapa
położenie na mapie Ameryki Środkowej

Pod względem politycznym przynależy do Meksyku, Gwatemali i Belize. Powierzchnia ok. 180 tys. km². Jukatan zbudowany jest z wapieni trzeciorzędowych, z silnie rozwiniętymi zjawiskami krasowymi. Na półwyspie, przynajmniej w części północnej i środkowej, nie ma jezior, rzek i strumieni. Źródłem słodkiej wody są wejścia do podziemnych zalanych jaskiń tworzące oczka wodne tzw. cenotes. Wybrzeże nizinne, akumulacyjne, lokalnie niewysokie klify. Prawie całą powierzchnię zajmują równiny, na południu tylko Góry Maya, z maksymalną wysokością do 1122 m n.p.m. Klimat podrównikowy wilgotny z roczną sumą opadów od 500 mm na północy do 3800 mm na południu. Średnia temperatura w styczniu 20–22 °C, w lipcu 25–29 °C. Naturalną szatę roślinną Jukatanu tworzą lasy równikowe i sawanny, a wzdłuż wybrzeża – namorzyny.

Na półwyspie odnaleziono liczne pozostałości kultury Majów – ruiny miast (np. Chichén Itzá, Tulum, Mayapán, Uxmal, Calakmul), piramidy oraz świątynie. W jednej z jaskiń leżących w meksykańskiej części półwyspu odkryto kolorowe odciski dłoni dzieci[1].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Rytuały Majów. Czerwone odciski dzieci w jaskini na Jukatanie [WIDEO] [online], www.tvp.info, 9 maja 2021 [dostęp 2021-05-20] (pol.).