Tonens

una comuna francesa

Vila d'Occitània

Tonens (Tonencs a l'Edat Mejana, Tonneins en francés) es una comuna agenesa situada dens lo departament d'Òut e Garona e la region de Novèla Aquitània, ancianament d'Aquitània. Tonens es lingüisticament gascon [1].

Tonens
Tonneins
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Lo front de Garòna.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 44° 23′ 26″ N, 0° 18′ 33″ E
Superfícia 34,78 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
166 m
35 m
21 m
Geografia politica
País  Guiana
Agenés
Estat Bandièra de França França
Region
75
Navèra Aquitània
Departament
47
Òut e Garona
Arrondiment
472
Marmanda
Canton
4732
Tonens
Intercom
244700522
Vath de Garòna Aglomeracion
Cònsol Dante Rinaudo
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
9 107 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

9 333 ab.
Densitat 256,3 ab./km²
Autras informacions
Gentilici tonenqués
Còde postal 47400
Còde INSEE 47310

Geografia

modificar
 
Comunas a l'entorn.

Toponimia

modificar

La prononciacion es [tu'neŋs]. Las fòrmas ancianas son : eccl. sancti Petri de Tounes en 1153, de Tonencs en 1197, homines de Toninge en 1242-1255, Tonenx, Tonenxs en 1307-1317, Toninge en 1253, Tuninges en 1276, Tonenx en 1295, domino de ecclesia de Tonenxs en 1307, r. Beate Marie et Beati Petri de Thonenx en 1312, villa de Toneys en 1316, St Pey de Tounenx en 1317, capella de Tonenx en 1326, de loco Toning, en latin ?, en 1341, Tonenx en 1363, lo borc dejus de Tonenxs en 1363, dominus de Tonenx en 1420-1421, burges Sancti Petri de Tonnenx en 1457, Tonneins en 1469, r. Sancti Petri de Thonenxt en 1520, B. Marie de Thonenchiis, en latin, en 1520, St Pierre, le bourg de Tonneins et N.D. du Mercadil, en francés, en 1600, Memòris de Nicolas de Villars, Tonneins dessous, annexe (idem)[2].

Ernèst Negre dens sa Toponymie générale de la France balha: Tonencs (1197), Toninge (1253), Tonencs (començ del s. XIV), deu nom de persona visigotic Tunno damb sufixe germanic au datiu-locatiu plurau -ingen romanizat en -ingos, que significava a las tèrras, o a la gent de Tunno. Es tanben l'explicacion de Dauzat e Rostaing, d'Astor e de Bénédicte Boyrie-Fénié. Astor, citat per B. Boyrie-Fénié, precisa qu'aqueth sufixe germanic correspón a de, damb lo sens « lo monde, las gens de ». L'evolucion deu sufixe es -encs (notat sovent -enx per los escribas), pui -ens. Bénédicte Boyrie-Fénié pensa que lo lòc de Thonens o Tounens, a Molinet, que correspón a l'emplaçament d'una villa, a la medisha explicacion[3],[2]. Mes, poiré tanben estar tanben un transferiment, motivat per la preséncia d'un natiu de Tonens.

Lo -s final de Tonens es pas prononciat en occitan (lengadocian) nimèi en francés a Vertuèlh d'Agenés e Montclar (riba nòrd d'Òut), mas s'ausís a Santa Liurada (riba sud), c oma son muts los -s deu plurau.

Istòria

modificar

La comuna de Tonens es la fusion, decretada en 1790, de las duas comunas de Tonens e Tonens Dessús. Au temporau, las duas comunautats existeishen dempuish au mensh lo s. XIII, e au començament deu s. XVII i avèva 3 borgs:

  • Tonens, o Tonens Grand, o enqüèra Tonens Devath (Tonneins-Dessous en francés) èra la senhoria mei a l'oèst, damb la glèisa de Nosta Dama deu Mercadiu.
  • Lo Borg Sent Pèir (atau dit en las costumas), o Tonens Petit, o enqüèra Tonens Dessús (Tonneins-Dessus en francés) èra la senhoria mei a l'èst, damb la glèisa de Sent Pèir.
  • Enter lus dus èra lo borg de Cujas.

Los tres borgs eston cremats per las armadas reiaus en 1622. La reconstruccion comencèt en 1623 mès lo borg de Cujas n'estot pas mei mentavut.

Eraldica

modificar

Administracion

modificar
Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
2014 2026 Dante Rinaudo divèrs dreta agricultor
març de 2001 2014 Jean Pierre Moga divèrs dreta retirat de la SEITA
març de 1977 2001 Jean-Pierre Ousty PS arquitècte
març de 1965 1977      
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia

modificar
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 8914, totala: 9188
 

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
7 002 6 061 6 973 6 530 6 494 7 088 6 973 7 150 7 549

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
7 949 7 947 8 007 8 275 8 199 8 073 7 643 7 090 6 796

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
6 802 6 689 6 230 6 511 6 746 6 950 7 044 6 913 7 233

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
7 834
8 417
9 926
9 898
9 334
9 041
9 141
9 127
9 162
9 513
2009 2010
9 063
9 371
8 965
9 260
Fonts
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
 
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • En 2018 la populacion èra de 9107 abitants e la densitat èra de 261,85 ab/km².

Lòcs e monuments

modificar

Personalitats ligadas damb la comuna

modificar

Veire tanben

modificar

Ligams extèrnes

modificar
  1. https://www.gasconha.com/spip.php?article1621
  2. 2,0 et 2,1 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes. Lot-et-Garonne, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2012, p. 283-284
  3. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 679