بۆ ناوەڕۆک بازبدە

وللام حەنری حاررسۆن

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
وللام حەنری حاررسۆن
ژدایکبوون9 سبات 1773 ل سەر ویکیدانەیێ بگوهێرە
جهارلەس جتی جۆونتی ل سەر ویکیدانەیێ بگوهێرە
مرن4 نیسان 1841 ل سەر ویکیدانەیێ بگوهێرە
قەسرا سپی ل سەر ویکیدانەیێ بگوهێرە
سەدەما مرنێسەدەمێن سرووشتی
جهێ گۆرستانێوللام حەنری حاررسۆن تۆمب ستاتە مەمۆرال ل سەر ویکیدانەیێ بگوهێرە
حەڤوەلاتیدەولەتێن یەکبوویی یێنئا مەریکایێ ل سەر ویکیدانەیێ بگوهێرە
پەروەردە
  • حامپدەن–سیدنەی جۆللەگە
  • ئونڤەرستیئۆ ف پەننسیلڤانا ل سەر ویکیدانەیێ بگوهێرە
پیشە
مەقام
  • سەرۆکدەولەتێ دەولەتێن یەکبوویی یێنئا مەریکایێ (1841–1841)
  • نۆن-ڤۆتنگ مەمبەرئۆ ف تهەئو .س. حۆوسەئۆ ف رەپرەسەنتاتڤەس (1816–1819)
  • ئونتەد ستاتەسئا مباسسادۆر تۆ جۆلۆمبا (1828–1829)
  • گۆڤەرنۆرئۆ ف Iندانا (1801–1812)
  • سەناتۆرێ دیئایێ (ئۆهۆ جلاسس 3 سەناتە سەات، 1825–1827) ل سەر ویکیدانەیێ بگوهێرە
پارتیا سیاسی
  • وهگ پارتی ل سەر ویکیدانەیێ بگوهێرە
حەڤژین
  • ئاننا حاررسۆن (1795–1841) ل سەر ویکیدانەیێ بگوهێرە
زارۆک
  • ژۆهن سجۆتت حاررسۆن
  • جارتەر باسسەتت حاررسۆن
  • ئەلزابەته باسسەتت حاررسۆن
  • ژۆهن جلەڤەس سیممەس حاررسۆن
  • لوجی سنگلەتۆن حاررسۆن
  • وللام حەنری حاررسۆن
  • بەنژامن حاررسۆن
  • ماری سیممەس حاررسۆن
  • ئاننا توتهلل حاررسۆن
  • ژامەس فندلای حاررسۆن
  • مارە حاررسۆن ل سەر ویکیدانەیێ بگوهێرە
دێ وو باڤ
  • بەنژامن حاررسۆن ڤ ل سەر ویکیدانەیێ بگوهێرە (باڤ)
  • ئەلزابەته باسسەتت ل سەر ویکیدانەیێ بگوهێرە (دێ)
خەلات
  • جۆنگرەسسۆنال گۆلد مەدال
  • حۆۆڤەر مەدال (1945) ل سەر ویکیدانەیێ بگوهێرە
بگوهێرە - ویکیدانەیێ بگوهێرەبەلگە

وللام حەنری حاررسۆن (ژدب. 9ێ سباتا 1773ان ل جهارلەس جتی جۆونتی، ڤرگنا; م. 4ێ نیسانا 1841ێ ل واسهنگتۆن د.ج.) گەنەرالەکیئا مەریکایی بوو کو سالا 1841ێ، بوو نەهەم سەرۆکدەولەتێ دیئایێ.

وللام حەنری حاررسۆن، ل جۆلۆنیئۆ ف ڤرگنایێ د مالباتەکە جۆتیارئوو سیاسەتمەدار دە چاڤێن خوە ڤەکریە. باڤێ وی بەنژامن حاررسۆنئی مزەئا ڤێتبوو دانەزانا سەرخوەبوونێ یا سالا 1776ێئوو د ناڤا سالێن 1781-1784ێ دە پارێزگارێ ڤرگنایێ بوویە. بۆ دەمەکێ کورت بژیشکی خوەندیە، تەڤلیئا رتێشا دیئایێ ئوسئا رمییێ بوویە (1791). ل دژی کەڤنەخوەدیێنئا مەریکایێ،ئی ندیانیان شەر کریە. ل باژارۆکان پارێزگاری یان بورۆکراتی کریە. سالا 1800ێ ژئا لیێ سەرۆکوەزیر ژۆهنئا دامس ڤە دبە پارێزگارێ هەرێما کەڤنەخوەدیئی ندیانیان.

پارێزگارێ چەرمەسۆران (ئیندیانی)

[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]
حاررسۆن،ئو نیفۆرما لێ یە

باژارێ ڤنجەننەس دکە پایتەختێ هەرێمێ. بەرێئی ندیانیان رە دژمن، لێ دڤیابووئی جار ژی دۆستیێ بکە. لەورا دەولەتێ ژێ دخوەست کو وان قانی بکە داکو چەرمەسپی وەرن ل هەرێمێ بجه ببن. گەهئا رامی، گەه پەڤچوون دبوو. حاررسۆن د ریا خاپاندنێ دە بسەرناکەڤە، دیسا شەرئوو قرکرنائی ندیانیان دەستپێ دکە. د 7ێ چریا پاشین ا 1811ان دە تێکچوونا یان شەرێ تپپەجانۆەیێ پێک تێ. د بن فەرمانداریا سهاونەە، تەجومسەهئوو برایێن وی تەنسکواتاوا دە هێزێن چەرمەسپیان دشکێن، ڤەدکشن. ژ رووبارا ئۆهۆ رڤەرئوو گۆلێن مەزن هەرێم ژ چەرمەسپیان تێ پاکژکرن.

  • پەتەر سجهäفەر: دە پرäسدەنتەن دەرئو سئا ن لەبەنسبلدەرن. Iسبن 3-222-12216-4 ڤەرلاگ ستیرا، گراز 1993. (المانی)