Jump to ratings and reviews
Rate this book

نشت نشا

Rate this book
در مورد فرار مغزها از ایران

First published March 21, 2005

About the author

Reza Amirkhani

17 books1,092 followers
رضا امیرخانی (زاده ۱۳۵۲، تهران) نویسنده و منتقد ادبی ایرانی است که مدتی نیز رئیس هیئت مدیره انجمن قلم ایران بود. وی به غیر از نگارش رمان و داستان بلند و یک مجموعه داستان کوتاه، به تألیف سفرنامه و مقالات بلند تحلیلی اجتماعی نیز پرداخته است

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
250 (22%)
4 stars
370 (32%)
3 stars
332 (29%)
2 stars
121 (10%)
1 star
49 (4%)
Displaying 1 - 30 of 122 reviews
Profile Image for AmirHosein.
137 reviews42 followers
June 14, 2016
تو اگر محصولت را به غرب بدهی غربی هستی. روی قالی ایرانی زندگی کنی و ناهار قورمه سبزی بخوری و وان یکاد آویزان کنی در آفیس دانشگاهت و شب جمعه ها هم بروی دعای کمیل، انتهای کار با همه ی این خواص می توانی ایرانی نباشی..
مگر می توان چرخ دنده ی ماشینی بود و آن ماشین را نفی کرد؟

اپیزود اول:
روز اول کلاس زبان انگلیسی استاد سوالی پرسید مبنی بر اینکه آیا شما هم به مهاجرت فکر می کنید؟ آنجا هر کسی به نحوی پاسخ داد، من صرفاً بیننده بودم تا جایی که یکی از افراد به ظاهر خیلی مذهبی کلاس وقتی نوبتش شد صحبت از رفتن و برنگشتن کرد، گفت در خارج از ایران شرایط هم برای زندگی بهتر است و هم برای تحصیل، برای چه بمانیم تا زندگی مان را خراب کنیم؟

اپیزود دوم:
یکی از اساتید درس سلول های بنیادی که گمان می کنم پی اچ دی بیوتکنولوژی داشته باشند، دوره ی دکتری را در فرانسه گذرانده است و از چندین دانشگاه معتبر بین المللی دعوتنامه دارد. که یکی از دعوتنامه هایش از جان گوردون نوبل گرفته ی کمبریج بود فقط..
یک بار سر کلاس می گفت که وقتی به فرانسه یا آلمان یا ژاپن نگاه می کنم می بینم که در آن کشور ها خود مردم کشورشان را ساخته اند. به همین دلیل مهاجرت را بیشتر خیانت می بینم و به همین دلیل برگشته ام تا به سهم خودم در ساخت کشورم شریک باشم!

اپیزود سوم:
خبر کوتاهی از اخراج یکی از اساتید تحصیل کرده در آمریکا از دانشگاه به دستمان رسید، دلیل را که جویا شدیم فهمیدیم ایشان با خود پنج میلیارد بودجه ی تحقیقاتی به دانشگاه آورده بوده اند:)


کتاب جالبی بود. پر از دغدغه های قابل لمس و حرف های قابل تأمل.
تنها چیزی که آزارم می داد این بود که یازده سال از اولین انتشار این کتاب می گذرد و منِ دانشجوی حال حاضر هم همین دغدغه ها را دارم!
Profile Image for Sara MostaghaC.
191 reviews78 followers
May 21, 2015
به نظرم کل این داستان نشت نشا با این جمله می تواند حل شود:
نخبه گی حق نیست، وظیفه است...

کلی قسمت های کتاب را علامت زده بودم که در این ریویو راجع بهشان حرف بزنم ولی الان می خواهم بخشی از صحبت های دکتر ستاری را بیاورم:

شما مدیونید به کشوری که هزینه داده برای شما و برای این دِین باید هزینه داد و چون نخبه اید هزینه هاتون سنگین تره! نخبه کسی است که تونسته تاثیرگذاری تو جامعه اش داشته باشه...نخبه کسی است که بیشترین چیزی که در زندگیش داشته را فدای مملکت کرده...

بقیه اش همه بهانه است...همه!

پی نوشت: فکر می کردم این کتاب از آن دسته کتاب هایی است که فقط مشکل را تعریف می کنند ولی ( به نظر من) راه حل های میان مدت و دراز مدت ارائه شده، هر دو خوب و عملی بودند.

پی نوشتِ پی نوشت: هر نعمتی که به ما داده می شود، در ازای آن مسئولیتی بر دوشمان گذاشته می شود. (بر اساس قانون پایستگی:) )
Profile Image for Mohadese.
389 reviews1,106 followers
December 20, 2018
عرضم به حضورتون که بسی دوسش داشتم!
خیلی خوب بود!
بررسی پدیده فرار مغزها یا به عبارتی نشت نشا با قلم و راهکار رضا امیرخانی جذاب، قابل تامل و صد البته بیشتر قابل تاسف بود!
قابل تاسف برای این که دغدغه‌ها و مشکلات امروز ما همون مسائل دهه و حتی شاید دهه‌های قبله و شاید از لحاظ علمی پیشرفت کرده باشیم (؟!) اما از لحاظ فرهنگی قطعا درجا زدیم!
بعد از خوندن کتاب یه حسرت و یه آرزو در من شکل گرفت،
حسرت اینکه کاش این کتاب رو زودتر، مثلا سال اول دانشگاه یا قبل از اون میخوندم!
و آرزوی اینکه اونقدر پول داشتم که یه تیراژ کتاب رو میخریدم و بین همه مسولین نظام آموزشی از سال اول ابتدایی تا حتا نظام آموزش عالی پخش میکردم!
البته میگن ماهی رو هر وقت از آب بگیری تازس، به قد وسع چندتا از کتاب رو خریدم و به چندتا از اساتید دانشگاه و دبیران قدیمی‌ام پخش کردم :)
پ‌ن: ما درسی به نام "تجاری‌سازی" داشتیم و استاد این درس تحصیل کرده ایران و سپس اروپا بودند، برام جالبه خیلی از فلسفه‌هاو ایرادات توی کتاب رو این استادمون قبل‌تر برامون گفته بود!
Profile Image for Leila Mirzaee.
4 reviews5 followers
May 9, 2016
چقدر ناراحت كننده كه اين مقاله سال ٨٣ نوشته شده و الان توي سال ٩٥ هنوز نو و تازگي داره
Profile Image for حامد.
133 reviews10 followers
November 27, 2019
چون هنگام قطعی اینترنت کتاب رو تموم کردم، نمیتونم نظر دقیق و خوبی بدم و انصاف هم نیست که با فاصله‌ای که افتاده بخواهم نظر بدهم!
اما این را می گویم که خواندن این کتاب بر هر دانشجویی واجب است و همچنین بر هر طلبه‌ای بلکه بر تمام محصلین واجب است، واجب‌تر از درس‌ها.
سخت خوانی اولش را تحمل کنید روان میشود.

اولین کتابی بود که از امیرخانی خواندم. و پشیمان نشدم .
Profile Image for Abolfazl Sharbati.
67 reviews45 followers
December 27, 2015
امروز به صورتِ اتفاقی این کتاب رو تو دستم دیدم. یادمه وقتی که کورش علیانی تو برنامه این شب‌ها از رضا امیرخانی درباره‌یِ نخبگی پرسید جوابِ امیرخانی برام جالب بود و امروز مشتاق بودم که کتاب رو زودتر بخونم. نثرِ امیرخانی نثرِ خودِ امیرخانی هست مسلماً؛ مانند سه کتابِ قبلی که از امیرخانی خوندم -ارمیا، بیوتن و نفحاتِ نفت- از جداکردنِ کلمات خوشم اومد. نمی‌دونم از کجا، اما مثل اینکه از خودِ رضا امیرخانی هست که این کار باعث می‌شه به معنایِ کلمات (معنایِ اصیل و اولیه‌یِ کلمات) توجه کنیم. مثلاً: ره‌بر، راه‌نما، خوش‌گل و از این قبیل. ش

رضا امیرخانی معتقده که ما دانشگاه نمی‌سازیم؛ بلکه دانشگاه را ترجمه می‌کنیم. همین باعث می‌شه که علاوه بر متُد (که ممکنه بدونِ توجه به شرایط و سوالاتِ ما ترجمه بشه) محتوا (به تعبیرِ من) هم ترجمه بشه؛ به این معتقده که سوالِ نیوتن، بسترِ نیوتن با سوال و بسترِ ما متفاوته؛ حتی ما تو آموزشِ علمِ غربی هم به سوالات و بسترِ علمِ غربی هم توجه نمی‌کنیم. پس فقط از نیوتن خوردنِ سیب تو فرقِ سرش رو بَلَدیم. ش

در علومِ انسانی؛ معتقده که اشتباهِ ما این هست که داریم علومِ انسانی رو عیناً ترجمه می‌کنیم و اصلاً دقت نداریم به اینکه سوالاتِ ما چیه؛ نکته‌یِ قابلِ توجه اینه که عقیده داره اگه سوال‌هامون رو بشناسیم با متُد علومِ انسانی غربی می‌تونیم رو پای خودمون بایستیم. این، امیرخانی رو از جریانی که امروز (البته از اولِ انقلاب بودند) عقیده دارند علوم انسانی باید متحول بشه به این معنا که متُد هم باید متحول بشه جدا می‌کنه (البته من اطلاعاتِ دقیقی ازعقایدِ این جماعت ندارم؛ اما مثلا یادمه یکی از این جماعت می‌گفت ما باید بیایم سوالایِ انسان‌شناسی‌مون رو از متفکران و حکمایِ دوره‌‌یِ اسلامی بپرسیم؛ بعد ما انسان‌شناسی اسلامی خواهیم داشت) امیرخانی مثالِ جالبی می‌زنه: یونگ هزاران خواب رو ثبت کرد؛ چرا ما که این همه دانشجویِ روان‌شناسی بیکار داریم بهشون پروژه ندیم که برن خوابِ مادربزرگ‌ها و عمه‌ها و عموها و دایی‌ها و خاله‌ها و اطراف و اکنافشون رو ثبت کنن؟

همین‌طور اینکه علم تو زندگی ما چقدر جریان داره و تو زندگیِ یک دانشجویِ غربی چقدر؟ یه نکته اساسی که یادم رفت اینه که معتقده برایِ بررسیِ پدیده‌یِ مهاجرت (یا همون فرارِ مغزها یا نشتِ نشا) باید «تماشاکنانِ بستان شویم» اما چرا به کتاب 3 دادم؟ بعضی از حرف‌هایِ امیرخانی بسیار جالب هست، شاید خیلی هم دقیق و علمی باشه؛ اما دقیقاً من می‌تونم بگم «شاید»؛ چون به من فکتِ علمی نمی‌ده؛ معتقدم می‌تونه فکتِ علمی بده و طوری توضیح بده که مخاطبش رو هم از دست نده. یه جایِ کتاب هم تو ذوقم زد. در مجموع 3 ستاره از نظرگاهِ من منصفانه هست. پ
Profile Image for Mohammad Roufarshbaf.
202 reviews27 followers
June 9, 2024
اگر به این کتاب پنج ستاره ندهم پس به چه کتابی باید بدهم؟ دقیقا دست گذاشته بود روی مسائلی که من با آنها روبرویم و برایم مورد سوال است. حتی مثال هم که آورده بود طوری بود که احساس می‌کردم من را دارد می‌گوید. با خود می‌گویم اگر زودتر آن را خوانده بودم احتمالا طور دیگری تصمیم گرفته بودم، اما حالا هم دیر نیست برای تصمیم خوب گرفتن.
Profile Image for Ahmad Sharabiani.
9,563 reviews371 followers
Read
December 1, 2015
عنوان: نشت نشا - جستاری در باره فرار مغزها؛ رضا امیرخانی؛ تهران، قدیانی، چاپ بیست و سوم، 1392؛ در 102 ص؛ موضوع: فرار مغزها از ایران قرن 21 م
Profile Image for Amirmahna.
173 reviews44 followers
October 21, 2016
یه مقالۀ بلندِ خیلی خوبِ تخصصی. این‌قدر شیرین نوشته شده که ورایِ محتوا ��ی‌ارزه دست بگیرید و بخونیدش
Profile Image for ramezan.
174 reviews39 followers
Read
October 25, 2018
اون کتابه بود که درویش مصطفی به علیِ فتاح داد و گفت اقرا کتابک. یادتونه؟ این، کتابِ من و آدماییه که می‌شناسم/می‌شناختم. در حدی که حاضرم کتاب رو بذارم جلوم و یکی از فیلمای مدرسه راهنماییمون رو پخش کنم و شروع کنم آدم به آدم برای تک تک فرآیندهای توی این کتاب مثال بیارم و شرح بدم کتاب رو.
خلاصه ۱۸ سال نعل به نعل همین‌طوری گذشت و می‌ریم که داشته باشیم ۵ سال آینده رو (البته متخصصا�� امر می‌گن که «می‌ریم که داشته باشیم» یک اشتباه ویرایشی فاحش و قبیحه شما تو یادداشت‌هاتون تکرارش نکنید).
Profile Image for Homa.
30 reviews45 followers
July 20, 2017
من در کل قلم امیرخانی رو دوست ندارم، هرچند با قسمتهای زیادی از این کتاب موافق بودم. آقای امیرخانی اشاره ای به نبود آزادی های فردی که یکی از علت های مهاجرت افراد دانشجو هست، نکرد.
البته که اگه حتی اداره مملکت دست افرادی مثل امیرخانی بود، وضع بهتر از اونی بود که الان هست. ببینید چه بی سواد هایی اداره کشور دستشونه...
Profile Image for کیه!؟.
120 reviews41 followers
July 27, 2021
بسم الله...

وقتی امیرخانی "زور" نمیزند!ا

قبلا هم نوشته ام که من امیرخانی متفکر را بیشتر از امیرخانی داستان نویس، دوست دارم؛ چون واقعا در نقدهایش در نشت نشا یا انتقادهایش در مصاحبه ها و یادداشت هایش نشان داده اهل غور در مسائل پیرامونش است و به زور ادای فکر کردن در نمی آورد! و ماحصل تفکراتش هم قابل تامل است، هر چند شاید با آن ها موافق نباشم؛ برخلاف داستان نویسی اش که خیلی برایش زور میزند!

من، در این کتاب، او را به سلف صالحش، جلال آل احمد بسیار نزدیک می دانم؛ هم در زبان و هم در نظرگاهش به امور قابل تامل روزگارش...

زمانی که خود را یک نخبۀ دانشجویی می دانستم خواندمش و جزو تنها آثار امیرخانی است که دوباره خوانی کرده ام و هنوز هم اگر فرصتی دست دهد حاضرم وقتی بگذارم و دوباره مرورش کنم.

4/11/99
Profile Image for Mohammad amin  Abbaszadeh.
112 reviews7 followers
February 14, 2014
اين كتاب رو 22 بهمن سال 92، در عرض يك روز مطالعه كردم. خوش خوان بود.
مثل هميشه آدم با خوش‌فكري‌هاي اميرخاني روبرو مي‌شد.
چون هم‌ رشته با رضا اميرخاني هستم، مطالب كتاب برايم ملموس‌تر مي‌نمود.
به خواندن يك روزه‌اش قطعاً مي‌ارزد.
Profile Image for Mohammad Hosein.
134 reviews19 followers
May 25, 2017
فوق العاده بود...
فقط به بحث فرار مغزها معطوف نبود بلکه به مدل علم آموزی و دانشگاه ها هم انتقادات به جایی داشت...
Profile Image for Soheila.
72 reviews66 followers
September 26, 2019
کتاب به مسئله مهمی پرداخته بود و از این لحاظ ارزشمند بود. محتویاتش حاوی مقادیری نکات جالب، کمی طنازی‌های کلامی و مقادیر زیادی هم غر بود. حقیقتش نگاه عقل‌کل‌گونه‌ی نویسنده رو دوست نداشتم.
112 reviews8 followers
February 6, 2017
تحلیل جالبی که امیرخانی در این کتاب ارائه می‌دهد، این است که «ما در زمین غرب بازی می‌کنیم!» این‌که در چه تیمی باشی و به چه کسی گل بزنی، اصلا مهم نیست. مخصوصا این تحلیل را در مورد سیستم آموزش عالی ما به کار می‌برد.
به نظرم تحلیل‌های جالبی در مورد اوضاع آموزشی کشور می‌کند. که البته اوضاع خیلی بدتر شده از وقتی که آن را نوشته.
Profile Image for Sara Pahlevani.
157 reviews31 followers
June 9, 2017
خوندنش برای من یه دنیا تاسف داشت.
خیلی جاها بود که از خوندنش شگفت‌زده و هیجان‌زده شدم و خیلی جاها هم بود که حوصله مو سر برد. اما در کل ��وب بود. و حرف دل من
Profile Image for Tina.
27 reviews
May 17, 2016
حقیقت محض
کاش قبل از المپیاد هم خونده بودمش با دید باز تری میرفتم جلو
Profile Image for Saeed.
142 reviews51 followers
September 24, 2018
از اولین کتابهایی که به نقد سیستم آموزشی کشور و مسئله فرار مغزها پرداخت. قابل احترامه.
Profile Image for Sana.
101 reviews5 followers
March 14, 2019
خیلی زیاد دوسش داشتم.
خب این کتاب نسبت به نفحات نفت کم حجم تر بود و خب قبل تر از نفحات نفت به چاپ رسیده بود.
اما برای من خیلی خیلی جالب بود که خیلی از عقاید امیرخانی که توی نفحات نفت دیده میشه، توی نشت نشا ریشه داره
یعنی انگار اون ریشه ها تو نفحات نفت ثمر دادن
من که خیلی با حرف های امیرخانی موافقم. دربارۀ مقولۀ کنکور
درباره محتوای آموزشی
دربارۀ ترجمه های غلط
دربارۀ مدارس استعداد درخشان که از زمان نگارش این کتاب وضعش سخت تر و بد تر شده
به نظرم هرکسی باید قبل دانشگاه این کتاب رو بخونه
و خب من دیر خوندم این کتاب رو
و چقدر باید به دانشگاه امیرکبیر آفرین گفت که به ورودی های سال 87 شون این کتاب رو هدیه دادن
Profile Image for Nafis.
17 reviews4 followers
November 5, 2015
تو اگر محصولت را به غرب بدهی، غربی هستی. روی قالی ایرانی زنده گی کنی و ناهار قرمه سبزی بخوری و وان یکاد آویزان کنی در آفیس دانش گاهت و شب جمعه ها هم بروی دعای کمیل ، انتهای کار با همه‌ی این خواص می توانی ایرانی نباشی ...
مگر می توان چرخ دنده‌ی ماشینی بود و آن ماشین را نفی کرد؟
Profile Image for Reza.
23 reviews3 followers
June 8, 2019
استاد امیرخانی سه تا حرف پخته و همه‌‌پسند را زده‌اند تا یک حرف غیر علمی و خارج از موضوع را بگذارند در ذهن خواننده.

قاعدتا نگاهی سرتاسر علمی بر این کتاب حاکم نیست و تکه‌های پررنگی از ایدوئولوژی (البته اگر بشود اسمش را ایدوئولوژی گذاشت) چهره استدلال‌های کتاب را باورناپذیر و زشت کرده است.
Profile Image for Mehrdad Abbasi .
1 review10 followers
August 13, 2016
کتاب مانند خبرنامه ای با نثر روان و جذاب است که نیاز است ان را یک بار بخوانیم و به فرد دیگری بدهیم .

منبعی مناسب برای دلایل فرار و شفاف سازی و ازبین بردن توهمات و تعصبات نسبت به موضوع فرار مغزها.

نویسنده راه حل را تولید علم بومی می داند که خود قصه ای است که شخصا به ان اعتقادی ندارم (زیرا علمی از خودمان نداریم که ان را بومی بدانیم و عالممان ترجمه و کپی است.)

اتصال چند یادداشت به هم و ایجاد یک مقاله طولانی و تبدیل ان به کتاب را بیش تر فعالیت اقتصادی می دانم تا فرهنگی.ولی با این شرایط کارش رو دوست دارم.

احساس می کنم نویسنده قصد دارد خواننده را به هر قیمتی شده به خود جذب کند مثلا در جایی از کتاب فاصله بین اولین دانشکده نفت و اولین دانشگاه در ایران را بیش از نیم قرن می داند در صورتی که حقیقت 5 سال است.

نشر و توزیع این جنس کتاب های پر فروش به رمان های پرفروش ایرانی ارجعیت فراوان دارد.
Profile Image for Samaneh Khanlari.
145 reviews68 followers
May 13, 2012
این کتاب مهاجرت من به خارج ایران را دو سالی عقب انداخت...الان هم تمثیل "در زمین که میکاریم" که عنوان یکی از فصلهای این کتاب است هنوز و هر روز توی سرم زنگ میزند...و این عذاب وجدان همیشگی که من برای وطنی که در آن بالیدم و سالها به رایگان درس خواندم هیچ کاری نکردم...
نشایی بودیم که نشت کردیم ب�� قول رضاامیرخانی...باشد که بارور شویم و بازگردیم...
Profile Image for Mahdi.
51 reviews10 followers
September 15, 2007
واقعا از خواندنش لذت بردم. مانند بسیاری کتاب ها فقط شعار نداده بلکه کمی هم راه حل ارائه داده است.
گرچه با تمام نظراتش موافق نیستم ولی در کل کتاب را کتابی مفید و زیبا می دانم.
خودم تا حال دو سه بار خواندمش
Profile Image for Amirhesam.
71 reviews4 followers
Read
May 25, 2016
از معدود کتاب هایی که از خواندن تک تک جملاتش دلم به درد می آمد.برای مملکتم دلم می سوزد
Profile Image for B.ZORG.
16 reviews
May 5, 2018
فاقد جنبه بررسی علمی، کاملا قابل درک، منسجم ولی نا منطبق با نظریات علمی و جامعه‌شناسی
Profile Image for Poune Mirzazadeh.
52 reviews21 followers
July 28, 2024
من که نه نخبه‌ام نه مغز، اما نشا... شاید. و اینطور بود که در این روزهای باقی‌مونده، نشت نشا رو به عنوان آخرین کتاب انتخاب کردم.
Displaying 1 - 30 of 122 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.